Etkili Öğrenme Teknikleri
Etkili Öğrenme Teknikleri : Etkili öğrenme yöntemleri kişiden kişiye ve yaş grubuna göre
değişmektedir. Yapılan çalışmalar öğrenmede zekanın etkisinin olduğu kadar öğrenmede
kullanılan yöntemin de büyük oranda etkili olduğunu kanıtlamıştır. Kimisi yazarak daha iyi
öğrenirken, kimisi görerek, kimisi deneyimleyerek, kimileri de işiterek daha iyi öğrenir.
Öğrenme yöntemlerini 3 ana başlıkta toparlayacak olursak:
1-Görsel Öğrenme
2-İşitsel Öğrenme
3-Kinestetik Öğrenme
GÖRSEL ÖĞRENME STİLİ : Görerek, gözlem yaparak ve okuyarak öğrenmenin baskın olduğu
öğrenme biçimidir. Görseller özel yaşantılarında genellikle düzenli, görünüşleriyle de dikkat
çeken, kılık kıyafetine özen gösteren titiz kişilerdir Dağınık ortamları sevmezler. Görsel öğren-
cilerin çalışabilecekleri derli toplu ve karışık ve kalabalık olmayan bir yere gereksinimleri var-
dır, örneğin dağınık bir masada ders çalışamazlar, önce masayı kendilerine göre düzenlerler,
daha sonra çalışmaya başlarlar Çantaları, dolapları her zaman düzenlidir. Tam olarak öğrene-
bilmeleri için dersin mutlaka görsel malzemelerle desteklenmesi gerekir. Harita, poster,
şema, grafik gibi görsel araçlarla kolay öğrenirler ve bu araçlarla öğrendiklerini kolay
hatırlarlar. Bilgi ve kavramları sembol ve resimlere dönüştürmeleri anlamalarını ve bellekte
tutmalarını kolaylaştırır. Bir şey düşünürken gözleri yukarı doğru bakar. Bu öğrencilerle
çalışırken tahtaya yazarken onlara arkanızı dönmeyin çünkü bu öğrenciler siz konuşurken
sizin ağzınızı görmek isteyeceklerdir. Görsel öğrenciler ders anlatımı sırasında eğer not
tutmuyorlarsa dersten kolayca uzaklaşacaklardır. Bu öğrenciler yazılı yönergelere gereksinim
duyarlar. öğrenciler genellikle yazılı sınavlarda başarılıdır.
Görseller en iyi nasıl öğrenir?
Yazarken, okurken renkli kalemler kullanmalı, önemli konuların altını renkli kalemle
çizmelidir.
Ders dinlerken not almalıdır.
Anahtar sözcük kartları hazırlamalıdır, kısa notlar alarak pekiştirmelidir. Özetler ve önemli
notlar şeklinde çalışmalı
Ders çalışırken sessiz bir ortamda ve tek başına olmalıdır.
Bir problemi çözerken, çözüm aşamaları hakkında notlar alabilirler. Bu sayede keşfettikleri
yöntemleri de kalıcı kılabilirler. Çözmeye çalıştığı problem birkaç aşamalı ise her aşamanın
nasıl olduğunu ve geçişiyle ilgili açıklamalı bilgiler yazmalıdır.
Video ve bilgisayar programlarından yararlanmalıdır.
Şemalardan, sembollerden, şekillerden ve grafiklerden yardım alarak çalışmaları etkili olur.
2- İŞİTSEL ÖĞRENME STİLİ,
Dinleyerek, tartışarak ve sık sık iletişim kurarak öğrenmenin baskın olduğu öğrenme biçimi-
dir. Seminerler, ses kayıtları, müzik veya benzeri ses öğeleri işitsel öğrenme stiline hakim
insanlara daha fazla hitap eder. Ses ve müziğe duyarlıdırlar. İşitseller, görsellere göre daha
sosyaldirler. Ders çalışırken birilerinin kendilerine eşlik etmesinden hoşlanırlar. Sohbet
etmekten ve tartışmaktan keyif alırlar. Daha çok konuşarak, tartışarak öğrenirler. Bu nedenle
sınıfta son derece aktiftirler. Bir bilgiyi hatırlama istediklerinde genellikle o bilgiyi aktaran
kişinin anlatım tarzını veya daha önce bireysel olarak yaptıkları sesli tekrarı hatırlamaya
çalışırlar. Bir şeyler düşünürken ne yukarı, ne de aşağı bakarlar, kulak hizasına doğru
bakarlar. Bu öğrencilere önceden kaydedilmiş bilgiyi dinletebilirsiniz. Bu mümkün olmazsa
kendi kendilerine yüksek sesle okumalarına ya da bir arkadaşı okurken dinlemelerine izin
verin. Yazıl ödevlerde büyük ihtimalle ekstra zamana gereksinim duyabilirler
İşitseller en iyi nasıl öğrenir?
İşitseller, kendilerine eşlik edecek bir çalışma arkadaşı olduğunda daha etkin öğrenirler o
nedenle çalışma grupları oluşturmalı ve o gruplarla çalışmalı ya da bir çalışma arkadaşı
bulmalıdır.
İşittiğini hatırladığı için konuları tekrar ederken yüksek sesle okumalıdır.
Basamaklı bir şekilde öğrenmeleri gereken şeyleri basamaklı olarak yazıp yüksek ses ile
söylemelidir.
Önemli konular ve talimatları yüksek sesle okumalı / tekrarlamalıdır.
Problem çözerken kendi anladığı şekilde, yüksek sesli, kendi sözcükleriyle ifade etmelidir.
Ders çalışırken ses kayıtları yapıp, bunları sınavlara hazırlanırken tekrar amaçlı
kullanabilirler, tekrar dinlediklerinde, bilgileri etkin bir şekilde hafızalarına kayıt edebilirler.
Ders çalışmak için sessiz bir yere ihtiyaç duyarlar.
İşitseller, ses ve müziğe duyarlıdırlar. Bir bilgiyi hatırlama istediklerinde genellikle o bilgiyi
aktaran kişinin anlatım tarzını veya daha önce bireysel olarak yaptıkları sesli tekrarı
hatırlamaya çalışırlar
3- DOKUNSAL ÖĞRENME STİLİ (KİNESTETİK)
Kinestetikler oldukça hareketlidirler. Sınıfta yerlerinde duramaz, sürekli hareket etmek
isterler. Bu hareketlilik, uygun işlere yönlendirilmezse genelde sınıfta problem çıkarırlar.
Enerjileri hiç düşmez ve sürekli hareketlidirler. Zaman zaman hiperaktif belirtileri gösterirler.
Kinestetik çocukların, enerjileri doğru yerlere kanalize edilemezse problem çocuk gibi
algılanabilirler. Onlar için asıl olan sürekli bir şeylerle uğraşmaktır. Hareketlilikleri gözden
kaçmaz.
Dersin anlatılması veya görsel malzemeler ile zenginleştirilmesi, kinestetik öğrencinin
öğrenmesine beklenen ölçüde katkı sağlamaz. Öğrenebilmeleri için mutlaka ellerini
kullanacakları, yaparak- yaşayarak öğrenme dediğimiz öğrenme tekniklerinin uygulanması
gerekir. Düşünürken aşağı doğru bakarlar, dağınıktırlar. Yeni bir şey öğrenirken hareket
ederek öğrenmeyi tercih ederler. Deneyler, fiziksel araç gereçler, uygulama projeleri
dokunsan öğrenme biçimine hakim insanlara (kinestetiklere) daha fazla hitap eder. Bu
öğrenciler genellikle öğretmenleri tarafından başarısız olarak görülürler. Aslında bu
öğrenciler yaratıcıdırlar ve ellerini kullanabilecekleri fırsatlar ararlar. Öğrenirken ellerini
kullanabilecekleri her fırsat size yardımcı olacaktır. Sınıfta mümkünse size yakın oturmalılar
ve aktiviteleri iyi organize edilmelidir. Bu öğrencilerin hareketliliklerinden sınıfta
yararlanabilirsiniz. Örneğin sınıf panosunu düzenleyebilirler, sınıfın temizlenmesine yardımcı
olabilirler ya da hareket gerektiren diğer işleri yapabilirler. Hatta sınıfta yapmaları
gerekenleri ayakta yaparak bile daha rahat edebilirler.
Dokunsallar en iyi nasıl öğrenir?
Ders çalışırken kendi istediği yerde ve şekilde çalışmasına izin verilmelidir. Normal şartlarda
öğrencilerin masa başında ve düzenli bir ortamda çalışmaları tavsiye edilirken kinestetikler
için biraz daha esnek davranılması önerilir.
Çalışırken elinde notlar ve kartlarla yüksek sesli okumalar yapmalıdır, bu yöntemle
öğrenme kolaylaşır.
Çalışırken hareket etmesi kısıtlanmamalıdır. Dersi dinlerken hareket etmelerine ve bir
şeyler ile oynamalarına izin verilmelidir. Örneğin, okuması gereken bir metni odada volta
atarak okuması ,bir işle meşgul olurken bile küçük eşyalarla oynamayı sevdikleri için eğitici
materyallerle (oyun hamuru, yapboz vb) desteklenmeleri faydalı olur.
Laboratuvar çalışmaları için fazladan izin verilmelidir. Bol bol deney yapmaya teşvik edilirse
ve imkan verilirse dokunsallar (kinestetikler) oldukça iyi öğrenirler.
Gezerek, görerek, katılım sağlayarak öğrenmelerine imkan tanımak gerekir. Konu ile ilgili
müze, tarihi yerler gibi yaşayarak öğrenebileceği yerlere gitmesi sağlanmalıdır.
Lego, oyun hamuru, kil vb. dokunsal materyallerle öğrenme zenginleştirilmelidir.
Oyunlarda rol alarak, deney yaparak, yazarak çok daha verimli bir süreç geçirilir.
Ders çalışırken Sık sık ara vermeye, hareket etmeye gereksinim duyabilir.
ÖĞRENME STİLİ TESTİ
AÇIKLAMA : Kendinizi en iyi anlattığını düşündüğünüz aktivitelerden size uygun olanların
yanına işaret koyunuz. Bu testte doğru ya da yanlış cevap yoktur. En fazla işaretlediğiniz
bölüm sizin baskın öğrenme yönteminizi belirler.
NO A – KATEGORİSİ AKTİVİTE ( X )
1 Biri bana ders verir gibi bir şeyler anlatırsa başka dünyalara dalarım
2 Temiz ve düzenli bir sıraya sahip olmak isterim
3 Sözel yönergeleri kullanamam, haritaya gereksinim duyarım
4 Duyduğum ama görmediğim yönergelere dikkat ekmekte zorlanırım
5 Resimli bulmaca çözmeyi severim
6 Sessiz okumayı severim
7 Sözcükleri hatasız yazarım
8 Gördüklerimi iyi hatırlarım
9 Olaylar ve/ya konular şematize edilirse daha iyi anlarım
10 Konuşmacının ağzını izlerim
11 Resimli roman okumayı severim
12 Şarkı sözlerini hatırlamakta zorlanırım
13 Okunmakta olan bir metnin kopyasını takip etmezsem anlamakta zorlanırım
14 Sözel tariflerin tekrarlanmasını isterim
15 Kendi kendime düşünüp, çalışarak öğrenmeyi severim
16 Derslerde not tutmayı tercih ederim
17 Boş zamanlarımda okumayı severim
18 Başkalarının ne yaptığını gözlerim
19 Radyo ve televizyonu yüksek sesle dinlerim
20 Telefonda konuşmayı sevmem, yüz yüze konuşmayı tercih ederim
İşaretlenen madde toplamı
NO B – KATEGORİSİ AKTİVİTE ( X )
1 Kendi kendime konuşurum
2 Bütün yanlışlarımı öğretmenin anlatarak düzeltmesini isterim
3 Okurken parmağımla takip ederim
4 Sınıfta arkadaşlarımla tartışarak ve sohbet ederek öğrenmeyi severim
5 Okurken kağıda çok yaklaşırım
6 Gözlerimi ellerime dayarım
7 Daha iyi öğrenmek için müzik ve ritmi severim
8 Sınıfta çok fazla konuşurum
9 Boş zamanlarımda arkadaşlarımla konuşmayı ve şaka yapmayı severim
10 Genellikle grafikler, sembol ve simgeler benim öğrenmemi kolaylaştırmaz
11 Yüksek sesle okumayı severim
12 Yazılı karikatürleri tercih ederim
13 Hikaye, şiir ve/ya kitap kasetleri dinlemeyi severim
14 Anlatmayı yazmaya tercih ederim
15 Görsel ve sözcük hatırlama hafızam iyi değildir
16 Kendi kendime çalışmaktansa öğretmeni dinleyerek öğrenmeyi tercih ederim
17 Bir konu bana okunursa kendi okuduğumdan daha iyi anlarım
18 Kopyalanacak bir şey olmadan kolay çizemem
19 Haritalardan çok sözel tarifleri ve yönergeleri tercih ederim
20 Sessizliğe dayanamam... ya ben ya da diğerlerinin konuşmasını isterim
İşaretlenen madde toplamı
NO C – KATEGORİSİ AKTİVİTE ( X )
1 Boş bir kağıda sütunlar çizmem istendiğinde kağıdı katlarım
2 Ellerimi kullanabileceğim bir şeyler yapmaktan hoşlanırım
3 Sandalyede otururken sallanırım ya da bacağımı sallarım
4 Defterimin içini genellikle resimlerle, şekillerle süslerim, karalama yaparım
5 Kalemimi elimde döndürürüm, masada tempo tutarım
6 Öğretmenlerim asla çalışmadığımı düşünürler
7 Öğretmenlerim sınıfta çok fazla hareket ettiğimi düşünürler
8 Genellikle hiperaktif olduğum söylenir
9 Çalışırken sık sık ara verir, başka şeyler yaparım
10 Arkadaşlarıma el şakası yapmaya bayılırım
11 Kapının üst çerçevesine asılarak odaya atlamak isterim
12 Aktif olarak katıldığım etkinlikleri severim
13 Bir şeyi görmek ya da duymak yetmez, dokunmak isterim
14 Her şeye dokunmak isterim
15 Objeleri biriktirmeyi severim
16 Sınıfta tahta silmeyi, pencere ya da kapı açıp kapatmayı hep ben yapmak isterim
17 Kürdanları, kibritleri küçük parçalara ayırırım
18 Aletleri açar, içini söker, sonra yine bir araya getirmeye çalışırım
19 Genellikle ellerimi kullanarak ve hızlı konuşurum
20 Başkalarının sözünü sık sık keserim
İşaretlenen madde toplamı
PUANLAMA :
A KATEGORİSİ (görsel ağırlıklı öğrenme stili) :..........
B KATEGORİSİ (işitsel ağırlıklı öğrenme stili) :..........
C KATEGORİSİ (dokunsal/kinestetik ağırlıklı öğrenme stili) :..........